Mantar biz insanların karşısına cildimiz, tırnaklarımız ve genital bölgemizde sıklıkla karşımıza çıkan bir enfeksiyondur. Özellikle yaz aylarının gelmesi ile artan hava sıcaklıkları, artan nem oranları, terleme oranındaki artış, kalabalıklar veya tatil amacıyla gittiğimiz havuz, deniz gibi umumi alanları sıklıkla kullanmamız vücudumuzda her an mantar riskini artıran etmenlerden sadece birkaçıdır. Kaşıntı, kızarıklıklar, kabarma ve soyulmalar şeklinde kendini gösterebilir. Bu durumda rahatsız edici bir hale yol açtığını inkâr edemeyiz.

Bu yazımızda mantar ve mantar enfeksiyonun ne demek olduğunu, bulaşıcı olup olmadığını, özellikle mantar enfeksiyonlarının yaz mevsiminde neden artışa geçtiğini, bu enfeksiyona yakalanmamak için kişisel olarak ne yapabileceğimizi veya tedavisinde nelere dikkat edebileceğimizi sizlere anlatacağız.

İÇİNDEKİLER:

1. MANTAR ENFEKSİYONU NEDİR?
2. MANTAR ENFEKSİYONU BULAŞICI MIDIR?
3. MANTAR ENFEKSİYONUNA YOL AÇAN NEDENLER NELERDİR? MANTARI NE TETİKLER?
4. YAZ AYLARINDA EN SIK GÖRÜLEN MANTAR HASTALIKLARI NELERDİR?
5. MANTAR ENFEKSİYONUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
6. MANTAR HASTALIĞI TEDAVİSİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

MANTAR ENFEKSİYONU NEDİR?

Mantarlar özellikle cilt ve tırnaklarımızı enfekte eden, cildimizin üst katmanında yaşayan, yayılan ve bulaşan küf ve maya grubundan olan bir enfeksiyon türüdür. Olumsuz şartlar altında da yaşayabilen dirençli ve müdahale edilmediğinde yayılan bir karaktere sahiptirler.

MANTAR ENFEKSİYONU BULAŞICI MIDIR?

Yazımızın devamında mantar enfeksiyonlarının çeşitlerine değineceğiz ancak şimdiden söyleyebiliriz ki çoğu enfeksiyon bulaşıcı ve yayılmaya meyillidir. Bu sebeple bir enfeksiyon varsa bunu görmezden gelmek veya kendiliğinden geçmesini beklemek işleri daha da kötü duruma sokabilir. Vücudumuzun bir bölümünde olan enfeksiyonla müdahale edilmediği takdirde vücudumuzun başka bölümlerine sıçrayabilir.

Aynı zamanda insandan insana, hayvandan insana, topraktan insana olacak şekilde de bulaşıcılık gösterebilir. 

MANTAR ENFEKSİYONUNA YOL AÇAN NEDENLER NELERDİR? MANTARI NE TETİKLER?

Yazımızın giriş kısmında da bahsettiğimiz gibi mantar enfeksiyonlarının yaz aylarında artışa geçtiğini söyleyebiliriz. Bunun birkaç sebebi bulunmaktadır, şimdi sizlere bu sebepleri kısaca açıklayalım.

• Terleme: Yaz aylarında kişisel bakımımızda belki de bizleri en fazla rahatsız eden unsur terlemedir. Sağlıklı bir insan olmanın gerekliliklerinden biri de olsa özellikle kasık bölgesi, koltuk altı bölgesi gibi bölgelerde yaşadığımız terleme sadece rahatsızlık vermekle de kalmıyor, enfeksiyona davetiye çıkarıyor.

• Yüksek Nem ve Yüksek Sıcaklık: Mantarların özellikle sıcak ve yüksek nemli ortamlarda geliştiğini biliyoruz. Haliyle sadece bu madde bile yaz aylarında neden daha fazla enfeksiyona yakalandığımızı açıklıyor.

• Yanlış Kıyafet Tercihleri: Yaz aylarında özellikle vücudumuzu sıkan, dar, nefes aldırmayan kumaşa sahip kıyafetler yerine pamuklu, bol kıyafetler tercih etmeliyiz.

• Açık Havada Fazla Zaman Geçirme: Yaz ayları demek yüzmek, yürümek, kamp yapmak, seyahat etmek demek. Açık havada diğer mevsimlerden daha fazla geçirdiğimiz zaman yüksek nem ve sıcaklıkla birleşince enfeksiyona maruz kalma riskimiz de artıyor.

• Umumi Alanlar: Açık havada fazla zaman geçirmek demişken es geçemeyeceğimiz bir başka unsur da tuvalet, duş, soyunma kabinleri, sauna, havuz gibi umumi alanları daha fazla kullanmamızdır. Özellikle bu tarz yerlerde sağlanamayan hijyen, uygun şekilde temizlenmemesi ve dezenfekte edilmemesi mantarların çoğalmasına neden olmaktadır.

YAZ AYLARINDA EN SIK GÖRÜLEN MANTAR HASTALIKLARI NELERDİR?

Mantar enfeksiyonları vücudumuzun farklı bölümlerinde farklı formlarda ve etkilerde karşımıza çıkabilir. Sizlere en sık görülen enfeksiyon çeşitlerinden kısaca bahsedelim:

• Ayak mantarı: Çoğunlukla sporcularda, yurt, askeriye gibi toplu halde yaşayan insanlarda veya ayak bakımına özen göstermeyen kişilerde görülen bir enfeksiyon türüdür. Parmakların arasında kırmızı, pullu ve kaşıntıya sebep verecek şekilde kendini gösterir.
• Saçkıran: Özellikle kafa derisini etkileyen bir mantar türüdür. Kafa derisinde bulunan mantarlar kepek, kaşıntı gibi döküntülere sebep olmakla birlikte o bölgede saç çıkmasına da engel olur. Bulaşıcı olup kişisel ürünler kesinlikle başkaları ile paylaşılmamalıdır.

• Tırnak Mantarı: El ya da ayak tırnaklarında görülen, enfeksiyonun tırnak ve tırnak altına yerleştiği türdür. Bulaşıcı olup, sık ayakkabı ve çorap değiştirmek, el ve ayağı kuru tutmak gerekmektedir.

• Sakal Mantarı: Genellikle erkeklerde görülen, sakal ve bıyık bölgesinde yaşayan bir mantar türüdür. Hayvanlardan da bulaşabilen bu mantar türü sadece kaşınmakla, kızarmakla kalmaz; müdahale edilmediği durumda ciltte kalıcı deformeye sebep olabilir.
• Vajinal Mantar: Kadınlarda görülen bu mantar türü vulva adı verilen dokuda kızarıklık, kaşıntı, tahriş olma şeklinde kendini gösterir ve oldukça yaygın bir mantar türüdür. Yaz aylarında sıcaklığın artması ile kasık bölgesindeki terlemeler, yanlış iç çamaşırı tercihleri, dar kıyafetler, parfümlü ped ve ürün kullanımları mantarı tetikler.

MANTAR ENFEKSİYONUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Enfeksiyonunun birçok türü ve kendini gösterme biçimi bulunmaktadır. Ancak en kapsayıcı haliyle enfeksiyonu anlamanın belirtilerini sizlerle paylaşalım:

1. Kaşıntı ve kızarıklıklar
2. Büyüyen renksiz cilt lekeleri
3. Kuru, pullu ve dökülen noktalar
4. Deri döküntüleri
5. İltihaplanma, yanma ve şişme

MANTAR HASTALIĞI TEDAVİSİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Aslında yukarıda “Mantar enfeksiyonuna yol açan nedenler nelerdir?” Başlığında bahsettiğimiz maddelere dikkat etmek enfeksiyon tedavisinde başlıca dikkat etmemiz gereken hususlardır. Hiçbir şey yapmadan kendiliğinden geçmesini beklemek enfeksiyonun artmasına ve diğer bölgelere yayılmasına neden olur. Öncelikle tıbbi müdahalenin yapıldığını varsayarak “kişisel hayatımızda nelere dikkat edebiliriz?” Sorusunun cevabını verelim.

6. Tırnaklarınızı kısa ve temiz tutun.
7. Dar ve ıslak kıyafetlerden kaçının. Pamuklu kıyafetler giyin, kuru kalmaya özen gösterin.
8. Çorap ve iç çamaşırlarınızı sık sık değiştirin.
9. Enfeksiyon sahibi iseniz diğer bölgelere bulaşmaması için ellerinizi temiz tutun ve ortak havlu, çarşaf, kıyafet kullanmayın.
10. Özellikle fazla kilolu iseniz vücut kıvrımlarınıza, kıvrım aralarını kuru tutmaya özen gösterin.
11. Halka açık yerlerde çıplak ayakla dolaşmayın.
12. Umumi alan kullanımlarında ekstra tedbirli davranın.
13. Evcil hayvan sahibi iseniz bazı mantar türlerinin insandan hayvana geçtiğini unutmayın.

Sonuç olarak, mantar enfeksiyonunun günlük hayatımızda sıklıkla karşılaştığımız bir rahatsızlık olduğu aşikâr. Birçok türü bulunup, her birinin belirtileri ve tedavileri farklılık göstermektedir. Bizim de kendimizi sakınmak için umumi alan kullanırken gerekli özeni göstermemiz, kişisel bakım ürünlerimizi paylaşmamamız ve doktorumuzun önerdiği ilaçları özenle kullanmaya dikkat etmemiz gerekir.